اگر همه‌گیری کرونا یک درس مالی به ما آموخته باشد، این است که باید در زمان‌های پیش‌بینی‌نشده، آمادگی لازم را برای مدیریت پول خود داشته باشیم. زیرا موقعیت‌های این چنینی سبب می‌شوند که افراد بتوانند از خود محافظت کنند.
اما چگونه می‌توانیم کنترل امور مالی خود را حفظ کنیم و با بازگشت به روال زندگیِ عادی خود به پس‌انداز کردن، ادامه دهیم؟! سوالی است که در مقاله‌‌ی پیش‌رو به آن خواهیم پرداخت.
در ادامه‌ی این مقاله تمام جنبه‌های روان‌شناسی پس‌انداز (و خرج‌کردن)، با ترکیب یک نظرسنجی، یک آزمایش علمی و بینش یک روان‌شناس برای پاسخ به برخی از سوالات کلیدی در مورد تأثیر ذهنی پس‌انداز کردن پول و اثری که روی خوشبختی افراد می‌گذارد، مطالعه شده است.
آیا پول می‌تواند خوشبختی را بیاورد؟
در آزمایشی که به بررسی ضربان قلب 15 شرکت‌کننده و میزان شادی آن‌ها، هنگام خرج‌کردن 100 پوند برای اقلام غیرضروری از فروشگاه‌های آنلاینی که دوست دارند، انجام شده است، نشان داد که سطح شادی گزارش‌شده‌ی شرکت‌کنندگان در هنگام خرید افزایش می‌یابد، اما با این‌حال ضربان قلب آن‌ها درصد بسیار کمتری بالا می‌رود، که این موضوع، نشان می‌دهد مردم فکر می‌کنند که خرید آن‌ها را خوشحال‌تر می‌کند. در واقع این فرآیند تا حد زیادی مساله‌ای روان‌شناختی است. همچنین نظرسنجی انجام‌شده با اعتراف %56 افراد، این یافته را تأیید کرد که مردم از خرید به‌عنوان مکانیزمی برای شادکردن یا پاداش‌دادن به خود استفاده کرده‌اند.
اگرچه ممکن است خرید راهی سریع برای افزایش شادی به نظر برسد، اما ماریو ویک، دانشیار روان‌شناسی اجتماعی، تأثیر آن را کوتاه‌مدت ارزیابی کرده است.
مردم در پیش‌بینی اینکه اتفاقات چه احساسی در آن‌ها ایجاد می‌کند، خوب عمل می‌کنند، اما در پیش‌بینی اینکه این احساسات تا چه مدت دوام دارند، خیلی موفق نیستند. این نوع خطاها سبب می‌شوند تا افراد به خرج‌کردن ترغیب شوند، زیرا احتمالاً بیش از حد تخمین می‌زنند که یک خرید جدید چقدر می‌تواند آن‌ها را خوشحال کند.
چطور از درست خرج‌کردن پولمان مطمئن شویم؟
همان‌طور که بالاتر به این موضوع اشاره شد، بیش از نیمی از افراد شرکت‌کننده در آزمایش، اعتراف کردند که پس از خرج‌کردن پول برای خود، دچار احساس گناه شده‌اند و سطح شادی آن‌ها یک ساعت پس از خرید دوباره کاهش پیدا کرده است.
همچنین در این آزمایش مشخص شد که حداکثر ضربان قلب شرکت‌کنندگان هنگام خرید، مشابه ضربان قلب آن‌ها در هنگام پیاده‌روی سریع بود. پس اگر هوس خرید زیاد کرده‌اید، از خود بپرسید که صرفا برای یافتن شادی آنی، می‌خواهید خرج کنید، یا این کار، برای شما رضایت طولانی‌مدت به دنبال دارد.
یکی از بهترین راه‌کارهایی که در شرایط این چنینی پیشنهاد می‌شود، دور‌شدن از موقعیت و انجام کار دیگری برای تقویت هورمون اندورفین در بدن است، فعالیتی مانند ورزش. اما اگر بعد از سپری‌شدن یک ساعت همچنان برای خرید آن کالا رغبت داشتید، احتمالا کمتر دچار احساس گناهِ پس از خرج‌کردن خواهید شد، زیرا دیگر براساس انگیزه‌ی خود عمل نکرده‌اید.
چگونه از وسوسه‌ی خرید جلوگیری کنیم؟
در دنیای مدرنِ خرید آنلاین و تبلیغات دائم، به‌راحتی می‌توان، تحت تأثیر کدهای تخفیف قرار گرفت. مثلا جمعه‌ی سیاه (Black Friday) را درنظر بگیرید، همه به دنبال مزایایی هستند که از تخفیفات این چنینی عاید آن‌ها می‌شود.
اما چگونه می‌توان از این وسوسه جلوگیری کرد؟! ماریو می‌گوید: «تجربه‌ی خرید به گونه‌ای طراحی شده است که ما به‌دنبال محصولاتی باشیم که اغلب بر لذت‌های زودگذر زندگیمان تأکید دارند، پس برای مقاومت در برابر این وسوسه‌ها، می‌توان درباره‌ی آن‌چه که در درازمدت ما را واقعا خوشحال می‌کند، فکر کرد و یکی از راه‌های کاهش فشار، اجتناب از موقعیت و در معرضِ آن قرار نگرفتن است.
آیا مصرف‌کنندگان می‌توانند پس‌انداز کنند؟
براساس تحقیقات صورت‌گرفته در این مقاله، برای مشتاق‌ترین «مصرف‌کنندگان» نیز هنوز امیدی وجود دارد، زیرا کارشناسان معتقد هستند که تغییرِ عادت خرج‌کردن در افراد کاملا امکان‌پذیر است.
ماریو می‌گوید: «مزایای پس‌انداز پول در طول زمان تحقق می‌یابد، بنابراین تمرکز روی یک هدفِ آینده، می‌تواند پس‌انداز پول را آسان‌تر کند، درحالی‌که تمرکز بر این‌جا و اکنون ممکن است، خرج‌کردن را تشویق کند. کلید مشوق پس‌انداز کردن این است که آن را آسان، اجتماعی و سرگرم‌کننده کنید.»
در واقع سعی کنید به عادتی فکر کنید، که دوست دارید تغییر دهید، مانند خرید یک غذای هفتگی. پس به‌جای خرید غذای آماده، هر هفته آن پول را به یک حساب پس‌انداز انتقال دهید، با هدف مشخصی که در پایان سال، آن بودجه را صرف چه چیزی خواهید کرد.
سخن پایانی و اهمیت پس‌انداز کردن پول
اگرچه این آزمایش نشان داد که خرید باعث می‌شود، شرکت‌کنندگان احساس خوشحالی بیشتری داشته باشند، اما 75 درصدشان می‌گویند که پس‌انداز کردن 1000 پوند، آن‌ها را خوشحال‌تر از خرج‌کردن 1000 پوند می‌کند، که این موضوع نشان می‌دهد کنترل مخارج و پس‌انداز کردن پول کلید واقعی شادیِ مالی بلندمدت است.
ماریو می‌گوید: «شواهد نشان می‌دهد که هزینه‌های افراطی و صرفه‌جویی شدید، راهی به سوی خوشبختی نخواهند بود و هزینه‌های کنترل‌نشده، می‌تواند باعث احساس گناه و بدهی در افراد شود.
برای مثال، صرفه‌جویی بیش از حد، می‌تواند تاثیری بسیار سنگین در زندگی افراد داشته باشد و حتی باعث نگرانی بیش از حد آن‌ها، در مورد خرج‌کردن پول شود.
پس طبیعتا ایجاد یک تعادل سالم بین خویشتن‌داری و اجازه‌دادن به خود، برای استفاده از لذت‌ها، یک استراتژی بهینه، در جهت تقویت شادی خواهد بود.
منبع: atombank
بدون دیدگاه